ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ
BALKAN WARS 1912
.
1913
Η ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΕΠΙ ΤΡΙΚΟΥΠΗ, ΕΘΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΚΡΗΤΩΝ
Το εκσυγχρονιστικό έργο του Τρικούπη ανακόπτεται από τη χρεοκοπία της χώρας το 1893. Η κατάσταση χειροτέρευσε από την κακή πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στους στρατιωτικούς οι οποίοι κάποια στιγμή γίνονται ρυθμιστές της πολιτικής, ακόμα και της εξωτερικής. Η Εθνική Εταιρεία ιδρύεται το 1894 και παίζει ρόλο ως εξωθεσμικός παράγων στην εξωτερική πολιτική της χώρας.
Με υπόμνημα που στέλνει η Εθνική Εταιρεία το 1897 στο Βασιλιά Γεώργιο τον Α΄ και στον Δηλιγιάννη, που στο μεταξύ ήταν πρωθυπουργός, ζητούσε ανάληψη πρωτοβουλιών και προετοιμασία της Ελλάδος για πόλεμο. Γινόταν αντιληπτό πως πολλοί αξιωματικοί του Ελληνικού στρατού ανήκαν ήδη στην Εθνική Εταιρεία και προσπαθούσαν να επιβάλουν τις απόψεις τους στην κυβέρνηση της Χώρας.
Η Εθνική Εταιρεία με την αρωγή του Τύπου αλλά και τη σιωπηρή αποδοχή πολλών εκπροσώπων της πολιτικής, και του εμπορίου κατάφερε να ενισχύσει το πατριωτικό αίσθημα των πολλών και ήταν αυτή που οργάνωσε και πραγματοποίησε την αποστολή αντάρτικων σωμάτων στη Μακεδονία και στην Ήπειρο.
Το 1896 οι Κρήτες εξεγείρονται και ο ξεσηκωμός αυτός αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη σκληρότητα από την Υψηλή Πύλη. Στις 3 Φεβρουαρίου του 1897 η Ελληνική Κυβέρνηση στέλνει τον Συνταγματάρχη Τιμολέοντα Βάσο επικεφαλής σώματος εθελοντών στην Κρήτη, για να προστατέψει τους Χριστιανικούς πληθυσμούς. Στο μεταξύ οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν στείλει και αυτές στρατιωτικές ενισχύσεις για τον ίδιο σκοπό και ζήτησαν την αποχώρηση των Ελλήνων εθελοντών. Ζήτησαν, επίσης, να αποχωρήσουν κάποιες Τουρκικές δυνάμεις από την περιοχή και να αναγνωριστεί η αυτονομία της νήσου καθώς και τα κυριαρχικά δικαιώματα του σουλτάνου στο νησί.
Ο Πρωθυπουργός Δηλιγιάννης, μη θέλοντας να δυσαρεστήσει τις μάζες και την Εθνική Εταιρεία, φοβούμενος την απομάκρυνσή του, δεν αποδέχθηκε το διάβημα των Μεγάλων Δυνάμεων. Η κρίση τότε κλιμακώθηκε. Στις 5 Απριλίου του 1897 ο Σουλτάνος κηρύσσει τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδος.
Επιστολικό δελτάριο. Διαστ. 88Χ132 χιλ.
Έλληνας Εύζωνας όρθιος με το όπλο παρά πόδας κοιτάζει επιτιμητικά τον καθιστό, σκεπτικό τούρκο πολεμιστή.
Επιστολικό δελτάριο. Διαστ. 88Χ132 χιλ. Πίσω όψη: Αναδημοσίευση από το αρχικό με την άδεια του Charles Heidsieck, Reims. Εκδόθηκε από το Bishopsgate Press, στο Λονδίνο.
Ο ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ 1897
Οι αποφάσεις του συνεδρίου του Βερολίνου έκαναν οξύτερες τις αντιπαραθέσεις στα Βαλκάνια. Όταν το 1885 η Βουλγαρία θα προσαρτήσει την Ανατολική Ρωμυλία, η Σερβία θα κηρύξει τον πόλεμο στη Βουλγαρία.
Η Ελλάδα έκανε τότε εσπευσμένα επιστράτευση, επιβαρύνοντας την ασθενική της οικονομία. Δεν είχε, ωστόσο, την κατάλληλη στρατιωτική προετοιμασία, για να εμπλακεί σε πόλεμο.
Στην Κρήτη στις αρχές του 1897 έχουμε εξεγέρσεις. Στην Αθήνα την ίδια περίοδο δρα μυστικά ο σύλλογος Εθνική Εταιρεία που ενισχύει το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας. Η εταιρεία αυτή πιέζει τον Πρωθυπουργό Θ. Δηλιγγιάννη να αποστείλει Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις για βοήθεια στην Κρήτη και το καταφέρνει. Οι Μεγάλες Δυνάμεις αποβιβάζουν κι εκείνες δικές τους στρατιωτικές δυνάμεις στην Κρήτη με το πρόσχημα της διαφύλαξης της ειρήνης στην περιοχή.
Η Ελληνική Κυβέρνηση για αντιπερισπασμό της Τουρκίας οργανώνει μυστικά εξεγέρσεις κατά των Τούρκων σε περιοχές της Μακεδονίας και της Ηπείρου.
Η Τουρκία απειλεί ξεκάθαρα την Ελλάδα με πόλεμο, αν δεν απομακρύνει τις Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις από την Κρήτη. Η κυβέρνηση Δηλιγιάννη αρνείται. Τότε, στις 5 Απριλίου 1897, η Τουρκία κηρύττει τον πόλεμο στην Ελλάδα. Οι Τουρκικές δυνάμεις επιτίθενται στη Θεσσαλία. Βρίσκουν απροετοίμαστο τον ελληνικό στρατό, αρχηγός του οποίου είναι ο Διάδοχος Κωνσταντίνος. Μόνο η ταξιαρχία του Κωνσταντίνου Σμολένσκι αντιστέκεται ηρωικά στην περιοχή του Βελεστίνου. Οι Τούρκοι φτάνουν ως τα Φάρσαλα.
Ο πόλεμος του 1897 ήταν ταπεινωτικός για την Ελλάδα. Μολονότι δεν κόστισε σε εδάφη, ανέδειξε την αδυναμία, την προχειρότητα και την έλλειψη οργάνωσης του Ελληνικού στρατού. Ταπείνωσε το φρόνημα των Ελλήνων. Η Ελλάδα αναγκάστηκε να πληρώσει στην Τουρκία δυσβάσταχτη πολεμική αποζημίωση. Για να ανταποκριθεί σε αυτές τις οικονομικές απαιτήσεις, αναγκάστηκε να συνάψει νέο εξωτερικό δάνειο και λίγο αργότερα να υποκύψει στον ταπεινωτικό Δ.Ο.Ε (Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο).
Οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία), όταν έληξε ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897, ανακήρυξαν αυτόνομη την Κρήτη, ορίζοντας ως Ύπατο Αρμοστή της νήσου τον πρίγκηπα Γεώργιο, το δευτερότοκο γιο του βασιλέα της Ελλάδας Γεωργίου Α΄. (Για την υπόθεση αυτή μνεία αναφορά στο κεφάλαιο που αφορά στην Κρήτη και στην Ένωσή της με την Ελλάδα.)
Επιστολικό δελτάριο. Διαστ. 90Χ139 χιλ. Φέρει την Ελληνική και Τουρκική σημαία και το χάρτη της Βαλκανικής Χερσονήσου. Ακόμα τα σύνορα της Ελλάδος βρίσκονται λίγο πιο πάνω από τη Λάρισα, στην περιοχή της Ελασσόνας.
Επιστολικό δελτάριο. Διαστ. 90Χ139 χιλ.
Πίσω όψη: Φέρει γραμματόσημο Ολλανδικό. Στάλθηκε στις Βρυξέλλες.
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ, ΓΟΥΔΙ (14 Αυγούστου 1909)
Η χρεοκοπία του 1893 και ο ταπεινωτικός Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 είχαν εξαιρετικά δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για την Ελλάδα κατά την εκπνοή του 19ου και στις αρχές του 20ου αι. Τον Αύγουστο του 1909 οργάνωση αξιωματικών του στρατού, γνωστή και ως Στρατιωτικός Σύνδεσμος, προχωρά σε στρατιωτικό πραξικόπημα, όχι όμως για να επιβάλει δικτατορία. Έχοντας τη λαϊκή αποδοχή, ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος κατάφερε σχηματισμό νέας κυβέρνησης με στόχο κυρίως την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων. Προσωπικές φιλοδοξίες και αναποφασιστικότητα είχαν δημιουργήσει αδιέξοδα στην πολιτική ζωή της χώρας.
Υπό την πίεση του Συνδέσμου η Ελληνική Βουλή ψήφισε, χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία και συζήτηση, μεγάλο αριθμό νόμων για να επιτευχθούν οι αλλαγές που ο Ελληνικός λαός επιθυμούσε. Το Φεβρουάριο του 1910 η Βουλή αναθεώρησε κάποια άρθρα του Συντάγματος. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος διαλύθηκε τον Μάρτιο του 1910, έχοντας κατά βάση επιτύχει όσα επεδίωκε.
Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, επίσης, ξεχώρισε τη χαρισματική προσωπικότητα του Ελευθερίου Βενιζέλου, έτσι όπως αυτή αναδείχθηκε στο κίνημα του Θερίσου και στη διεκδίκηση αυτονομίας της Κρήτης και κάλεσε τον Κρητικό πολιτικό άνδρα στην Αθήνα. Η κίνηση αυτή αναδείχθηκε σωτήρια για την Ελλάδα και δικαιώθηκε η πολιτική εκτροπή της 14ης Αυγούστου του 1909.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος θα κάνει την εμφάνισή του στην ελληνική πολιτική σκηνή τον Σεπτέμβριο του 1910 με το κόμμα των Φιλελευθέρων. Ο Βενιζέλος από την εποχή των αγώνων του στην Κρήτη διέβλεπε τις Βαλκανικές συνεργασίες. Υπέρμαχος της Μεγάλης Ιδέας θεώρησε ιστορική ανάγκη την απελευθέρωση της Βαλκανικής από τους Τούρκους. Ως θαυμαστής του Χαριλάου Τρικούπη ενέκρινε τις πρώιμες προσπάθειες του τελευταίου για τη δημιουργία Συμμαχίας των Βαλκανικών κρατών. Πίστευε ότι η ανατροπή του παγκόσμιου status quo θα άρχιζε από τα Βαλκάνια και αγωνιούσε μήπως η Ελλάδα έμενε εκτός την ώρα που τα άλλα Βαλκανικά κράτη θα εξορμούσαν, επιδιώκοντας επέκταση εις βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μόλις θα αναλάβει την εξουσία τα πράγματα θα αρχίσουν να τον δικαιώνουν.
Επιστολικό δελτάριο. Διαστ. 87Χ138 χιλ. Τα Βαλκάνια ενωμένα βάλλουν από στεριά και θάλασσα εναντίον της Τουρκίας που αποχωρεί, περνώντας τα Δαρδανέλια και περιορίζεται στην Ασιατική Ήπειρο.
Επιστολικό δελτάριο. Διαστ. 87Χ138 χιλ.
Πίσω όψη.
Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ (1900 ως 1908)
Μετά την ήττα των Ελλήνων στον πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1897 μπήκε φρένο στην προώθηση των σχεδίων από ελληνικής πλευράς για την επίλυση του Κρητικού ζητήματος και ματαιώθηκαν όλα τα όνειρα για Ένωση με την Ελλάδα.
Οξύτατος εθνικιστικός αναβρασμός κι ανταγωνισμός, παρατηρείται στην περιοχή των Βαλκανίων κατά τη δεκαετία του 1890.
Ο ανταγωνισμός αυτός έγινε απροκάλυπτος στις αρχές του εικοστού αιώνα, ιδιαιτέρως στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας.
Αυτή τη ζώνη τη διεκδικούσαν η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Βουλγαρία και η Ελλάδα. Φυσικά, της Ελλάδος δεν της έλειπε εθνολογική βάση στη Μακεδονία. Τουναντίον, κατοικούσαν πυκνοί Ελληνικοί πληθυσμοί στα νότια της περιοχής, αραιότεροι στα βόρεια οι οποίοι επιθυμούσαν την ένωσή τους με την Ελλάδα.
Όσο τη διεκδικούμενη περιοχή την ήλεγχε ακόμη η Οθωμανική αυτοκρατορία, η κατάσταση ήταν ηπιότερη. Καθώς, όμως, σταδιακά επιβεβαιωνόταν η αδυναμία της Τουρκίας και ήταν σχεδόν σίγουρη μια επικείμενη κατάρρευσή της, ο ανταγωνισμός για τα εδάφη της Μακεδονίας μεγάλωνε μεταξύ των διεκδικητών λαών.
Η Μακεδονία υπήρξε ο χώρος όπου ο Βουλγαρικός σοβινισμός εκδηλώθηκε με εντονότατη σφοδρότητα. Η περιοχή αυτή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας είχε μεικτή εθνολογική σύνθεση. Είχε πληθυσμούς Βουλγαρικούς, Τουρκικούς και Σερβικούς (μεγάλο τμήμα των κατοίκων μιλούσε μια διάλεκτο σλαβομακεδονική), όμως περιελάμβανε και εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων. Στο χώρο που σήμερα ονομάζεται Ελληνική Μακεδονία οι κάτοικοι, εκτός από ένα ελάχιστο ποσοστό, είχαν εθνική συνείδηση Ελληνική.
Οι Βούλγαροι δυσαρεστούνταν από το γεγονός αυτό κι επιθυμούσαν να τους εκβουλγαρίσουν, υπαγάγοντάς τους στη Βουλγαρική εκκλησία και στέλνοντας σώματα ατάκτων που δρούσαν, χρησιμοποιώντας μόνο τη βία. Αυτοί είναι οι γνωστοί κομιτατζήδες (λέγονταν έτσι γιατί ανήκαν σε πολιτικές οργανώσεις που ονομάζονταν κομιτάτα).
Οι Βούλγαροι επιθυμούσαν να κάνουν δικό τους το Σόλουμ, έτσι ονόμαζαν τη Θεσσαλονίκη, για να αποκτήσουν έξοδο στο Αιγαίο. Όμως, επίσης, επεδίωκαν να εκβουλγαρίσουν και σλαβόφωνους της περιοχής της κατοπινής πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ένοπλη και τρομοκρατική μορφή η βουλγαρική δράση άρχισε να παίρνει μετά το 1897. Κορύφωση έχουμε το 1904.
Μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων άλλαξε η κατάσταση στη Βαλκανική χερσόνησο και σταμάτησαν οι δράσεις αντάρτικων ομάδων.
Οι Βούλγαροι πρώτοι από το 1897 οργάνωσαν ομάδες ανταρτών (τους κομιτατζήδες, όπως προειπώθηκε) και με τη βία προσπάθησαν να εντάξουν τους χριστιανικούς πληθυσμούς της περιοχής στη Βουλγαρική Εξαρχία. Το ποια γλώσσα θα μιλούσαν οι κάτοικοι της περιοχής και σε ποια Εκκλησία θα ανήκαν ήταν πολύ σημαντικό για τους Βούλγαρους οι οποίοι, καίγοντας ελληνικά σχολεία, σκοτώνοντας Έλληνες δασκάλους και ιερείς και κακοποιώντας τους Ελληνικούς πληθυσμούς, αγωνίζονταν για την επιβολή της Βουλγαρικής γλώσσας.
Η παρουσία και επιρροή της Βουλγαρικής Εξαρχίας μεγάλωνε. Οι Βούλγαροι προχωρούσαν στην ίδρυση σχολείων και οικοτροφείων. Έλληνες πανεπιστημιακοί, διπλωμάτες αλλά και αξιωματικοί του Ελληνικού στρατού, διαπιστώνοντας αυτές τις προκλητικές κινήσεις των Βουλγάρων, ζητούσαν επίμονα από την Ελληνική κυβέρνηση να αντιδράσει δυναμικά
Οι κομιτατζήδες από το 1899 και μετέπειτα, χρίζοντας τους εαυτούς τους υπερασπιστές των χριστιανικών πληθυσμών της περιοχής, προωθούσαν την αυτονόμηση αυτής.
Φαίνεται όμως πως η τακτική τους αυτή δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, γιατί χρησιμοποίησαν, ιδιαίτερα μετά το 1900, τη βία, προκειμένου να εντάξουν στη Βουλγαρική εκκλησία τους Ελληνικούς και Σερβικούς πληθυσμούς της περιοχής.
Για να προστατευθούν οι Ελληνικοί πληθυσμοί της Μακεδονίας από τους Βούλγαρους, η Εθνική Εταιρεία προσπάθησε και το κατάφερε να οργανώσει αντάρτικα σώματα, για να ανταπαντήσει με αυτόν τον τρόπο στις επιθέσεις και να περιορίσει τη βουλγαρική βία. Από το 1902 η οργάνωση των σωμάτων αυτών γίνεται μεθοδικότερη.
Η Ελλάδα, βλέποντας το κύμα βίας, προχώρησε στη δράση, αποφασίζοντας να στείλει ομάδες ανταρτών στη Μακεδονία. Επικεφαλής των ομάδων αυτών τέθηκαν αξιωματικοί του Ελληνικού στρατού (με πιο γνωστούς τον Παύλο Μελά τον Τέλλο Αγαπηνό κ.α.), προκειμένου να αναχαιτίσουν τη βία των Βουλγάρων και να προστατέψουν τους Ελληνικούς πληθυσμούς.
Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκε ένα δίκτυο πρακτόρων που συνδεόταν με τα προξενεία της Θεσσαλονίκης (με πρόξενο το Λάμπρο Κορομηλά), του Μοναστηρίου (με πρόξενο τον Ίωνα Δραγούμη) και τη Μητρόπολη Καστοριάς (με Μητροπολίτη τον Γερμανό Καραβαγγέλη, μετέπειτα Μητροπολίτη της Αμάσσειας του Πόντου). Δεν πρέπει να διαφεύγει το γεγονός ότι ο Μακεδονικός αγώνας στρεφόταν τόσο εναντίον των Βουλγάρων όσων και των Τουρκικών δυνάμεων.
Η κυβέρνηση Θεοτόκη το 1904 οργανώνει μεθοδικότερα τις ομάδες που αποστέλλονται στη Μακεδονία, για να υπερασπιστούν τους Ελληνικούς πληθυσμούς.
Τότε ο αξιωματικός του Ελληνικού στρατού, Παύλος Μελάς (από τη γνωστή Ηπειρώτικη οικογένεια των Μελάδων και σύζυγος της Ναταλίας Δραγούμη) ρίχνεται στον αγώνα για την υπεράσπιση των Ελληνικών πληθυσμών. Το Σεπτέμβριο του 1904 αναλαμβάνει την αρχηγία των Ελληνικών στρατιωτικών σωμάτων που δρούσαν στην περιοχή Μοναστηρίου, Καστοριάς.
Κατάλαβε πως η βία των Βουλγάρων μόνο με βία θα μπορούσε να περιοριστεί. Έτσι, οργάνωσε την άμυνα των ελληνικών χωριών, αλλά παράλληλα ίδρυε ελληνικά σχολεία για τη διατήρηση της Ελληνικής γλώσσας.
Ο Παύλος Μελάς, (1870 ως 1905), γνωστός και ως καπετάν Μίκης Ζέζας (από τα ονόματα του γιού του, Μίκη και της κόρης του, Ζέζας) μαζί με άλλους οπλαρχηγούς, έκαναν την υπόθεση της Μακεδονίας υπόθεση όλων των Ελλήνων.
Στις 13 Οκτωβρίου 1905 ο Μελάς στο χωριό Στάτιστα τραυματίζεται θανάσιμα από τούρκους ενόπλους.
Ο θάνατός του σήμανε την πνευματική επιστράτευση όλου του Ελληνισμού στην ιδέα της απελευθέρωσης της Μακεδονίας και της ενσωμάτωσής της στον ελληνικό κορμό. Το όνειρο αυτό του Ελληνισμού θα γίνει πραγματικότητα με τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912 / 1913.
Για τέσσερα χρόνια (1904 ως 1908) διήρκεσαν οι συγκρούσεις και ακολούθησε κατευνασμός από τη γενική αμνηστία που δόθηκε, καθώς ξεκίνησε το κίνημα των Νεοτούρκων τον Ιούλιο του 1908. Τούρκοι αξιωματικοί του στρατού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θέλησαν να περιορίσουν αυθαιρεσίες του τότε σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ και ταυτόχρονα να περιορίσουν τις επεμβάσεις των ξένων στην Αυτοκρατορία.
Το κίνημα των Νεοτούρκων ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη με ηγέτη τους: Εμβέρ, Ταλαάτ και Τζαμάλ. Οι διακηρύξεις τους για ομόνοια και ισότητα ανάμεσα σε όλες τις εθνότητες της Αυτοκρατορίας έδωσαν ελπίδες στους Μουσουλμάνους κι ένα είδος ανακωχής επεβλήθη. Γρήγορα, έγινε αντιληπτό πως οι Νεότουρκοι προέβαλαν πάνω από όλα τα συμφέροντα των Τούρκων και ήθελαν να επικρατήσουν έναντι των άλλων εθνοτήτων.
Τότε διεφάνη καθαρά πως ήταν αναπόφευκτη μια σύγκρουση των Βαλκάνιων λαών και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με διαφιλονικούμενη την περιοχή της Μακεδονίας.
Επιστολικό δελτάριο. Διαστ. 139Χ88 χιλ. Ο Μακεδονομάχος Αθανάσιος Μινόπουλος (1874 με 1962) καταγόταν από τη Βαρβάρα Χαλκιδικής. Κατά την περίοδο του Μακεδονικού αγώνα 1904/1908 προσέφερε εξαιρετικές υπηρεσίες στον αγώνα κατά των Βουλγάρων και των Τούρκων. Το 1904 εξόντωσε τη ληστοσυμμορία του Καπετάν Νίκου Τρομάρα στην περιοχή Πετροκέρασα – Ζαγκλιβερίου. Το 1912/1913 πήρε μέρος με την ομάδα του, που αποτελείτο κυρίως από Χαλκιδικιώτες, στους απελευθερωτικούς αγώνες ως οπλαρχηγός στη Χαλκιδική και στις Σέρρες.
Το Σεπτέμβριο του 1962 ορίστηκε από το ΓΕΕΘΑ μέλος της 10μελούς επιτροπής αναγνώρισης Μακεδονομάχων. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη σε ηλικία 88 ετών.
Επιστολικό δελτάριο. Διαστ. 139Χ88 χιλ.
Πίσω όψη: Έκδοση Α. Β. Πάσχας στην Αθήνα και Πάτρα.
Βαλκανική Κρίση 1875 έως 1878, Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος, Προπαρασκευ, Εθελοντές, Ιατρική Περίθαλψη, Υπογραφή Βαλκανικού Συμφώνου
Κατάληψη Ελασσόνας, Δεσκάτης, Η Μάχη του Σαραντάπορου, Απελευθέρωση Σερβίων, Κοζάνης, Απελευθέρωση Γρεβενών, Δεσκάτης, Απελευθέρωση Λιτοχώρου, Κατερίνης, Απελευθέρωση Βέροιας, Απελευθέρωση Έδεσσας, Κατάληψη Αμυνταίου, Η Μάχη των Γιαννιτσών, Απελευθέρωση Θεσσαλονίκης, Απελευθέρωση Χαλκιδικής, Αγίου Όρους, Η Μάχη του Ναλμπάκιοϊ, Απελευθέρωση Φλώρινας, Αμυνταίου, Πτολεμαΐδος, Επιχειρήσεις του Βουλγαρικού και Σερβικού στρατού
Ελληνικός στόλος, Κατάληψη της Λήμνου, Βύθιση του Φετίχ Μπουλέν, Κατάληψη Θάσου, Ίμβρου, Αϊ Στράτη, Σαμοθράκης, Ψαρών, Τενέδου, Ναυμαχία Έλλης, Απελευθέρωση Μυτιλήνης, Απελευθέρωση Χίου, Ναυμαχία Λήμνου, Απελευθέρωση Σάμου, Δράση Μοίρας Ιονίου, Αξιωματικοί του Ναυτικού, Θωρηκτό Αβέρωφ
Στρατιά 'Ηπειρου, Κατάληψη Πρέβεζας, Πέντε Πηγαδιών, Η πορεία προς τα Ιωάννινα, Απελευθέρωση Ιωαννίνων, Οι τελευταίες ημέρες του βασιλέως Γεωργίου, Αεροπορία, Γεγονότα πριν το τέλος του Α΄Βαλκανικού
Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος, Η Μάχη της Θεσσαλονίκης, Η Μάχη Κιλκίς, Λαχανά, Η κατάληψη της Δοϊράνης, Απελευθέρωση Σερρών, Δράμας, Δοξάτου, Ξάνθης, Κομοτηνής, Απελευθέρωση Καβάλας, Συνθήκη Βουκουρεστίου
Μετάλλια της Εποχής 1912 και 1913, Εξώφυλλα τετραδίων της Εποχής 1912 και 1913, Ημερήσιος τύπος 1912 και 1913, Αλληλογραφραφία από το μέτωπο, Βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄, Ελευθέριος Βενιζέλος, Παύλος Κουντουριώτη
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ (Balkan Wars 1912 . 1913) ανήκει στην Οικογένεια Ποταμιάνου Ε.Κ.Α. (Ηπειρωτική).
Συναποτελείται από συλλογές, που αφορούν την συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, του Μανουσάκη και άλλων.
Η Έρευνα, η Συγγραφή και η Επιμέλεια της ύλης πραγματοποιήθηκαν από την Αργυρή Κ. Μπαξεβάνου, Φιλόλογο και Συγγραφέα.
Υπεύθυνη Σχεδιασμού και Διαχείρισης ιστοσελίδος Ειρήνη Μαρία Β. Ταμπάκη, φοιτήτρια Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Π.Ε.
Ευγενική υποστήριξη Βασίλειος Α. Ταμπάκης, Δρ. Δασολογίας
Το υλικό στην πρωτογενή του μορφή εκτίθεται στην Ιερά Μονή Ευαγγελισμού, Σκιάθου.